Posted in անգլերեն 8

Christopher S. Ahmad

Christopher S. Ahmad, M.D. (born March 25, 1968) is the head team physician for the New York Yankees and a member of the Major League Baseball Team Physicians Association. He is a professor of clinical orthopaedic surgery at the Columbia University College of Physicians and Surgeons and an attending orthopaedic surgeon at the New York-Presbyterian/Columbia University Medical Center. In 2013, New York Yankee Alex Rodriguez filed a medical malpractice lawsuit against Ahmad,which he subsequently dropped.

Ahmad grew up in Long Island with a passion for playing soccer, and played in the New York Empire State Games, the Eastern Region Olympic Development Team,and four years of varsity soccer at the nationally-ranked Columbia University. He completed his orthopaedic surgery residency training at New York Orthopaedic Hospital of New York-Presbyterian/Columbia University Medical Center in 2000. In 2001, Ahmad completed a fellowship in sports medicine, which included physician team coverage for many professional teams including the LA Dodgers and LA Galaxy. He has authored more than 100 articles and book chapters related to knee, shoulder, elbow, and sports medicine, and has given more than 100 lectures nationally and internationally.[15] He is the vice chairman of orthopaedic research at Columbia University Department of Orthopaedic Surgery and has ongoing research in the areas of ACL injury prevention and screening, biomechanics of the elbow, and surgical techniques for rotator cuff repair and shoulder instability.

On October 4, 2013, Alex Rodriguez filed a lawsuit against Ahmad for malpractice. The lawsuit said Rodriguez had kept playing and worsened a left hip injury in October 2012 because Ahmad didn’t tell him an MRI had showed a joint tear. Rodriguez ultimately had surgery for the injury in January 2013, and his recuperation kept him from rejoining the Yankees until August of that year.[25] On June 21, 2014, Rodriguez dropped the suit.

Posted in հանրահաշիվ 8

Քառակուսային եռանթամ

Դաս 24

օրինակ

x + 5 = 7

x =7-5

x=2

√ x = 5

x= 25

x ^ 2 + 5 x + 6 =0

x= -2

4- 10 + 6 =0

2x^2 + 5x + 6

1 Ավագ անդամ

2 Միջին անդամ

3 Ազատ անդամ

Քառակուսի եռանդամ 4 x ^2 + 6x – 7

6 – a

5 – b

c – 4

-6x^2 + 5x + 4 –

D (Դիսկրիմինանտ) – տարբերիչ

D = b^2 – 4 ac (բանաձև)

օրինակ

573

2x ^2 + 5x + 3=0

D= b ^2 – 4 ac = 25 – 4 x 2 x 3= 25 – 24 = 1

Posted in Աշխարհագրություն 8

Բրազիլիա

Բրազիլիան ունի զարգացող խառը տնտեսություն , որն աշխարհում իններորդն է ՝ ըստ անվանական համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ), և ութերորդը ՝ ըստ 2019 թ.-ին գնողունակության համարժեքության։ Ըստ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) ՝ Բրազիլիայի 2019 թվականի անվանական ՀՆԱ-ն եղել է 6.826 տրիլիոն բրազիլական ռեալ կամ 1.868 տրիլիոն ԱՄՆ դոլար։ Բրազիլիան, ըստ մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ի, աշխարհում 73-րդ երկիրն է, յուրաքանչյուր բնակչի համար 8,967 ԱՄՆ դոլար արժեքով ։ Երկիրը գնահատվում է 20.98 տրիլիոն ԱՄՆ դոլար արժեք ունեցող բնական ռեսուրսներով, որոնք ներառում են հսկայական քանակությամբ ոսկի, ուրան, երկաթ և փայտանյութ ։

Avenida Paulista (2481784612).jpg

2010-ի վերջին Բրազիլիայի տնտեսությունը ամենամեծն է Լատինական Ամերիկայում և երկրորդը ՝ Ամերիկայում։ 2000 թվականից մինչև 2012 թվականը Բրազիլիան աշխարհի ամենաարագ զարգացող խոշոր տնտեսություններից մեկն էր ՝ միջին տարեկան ՀՆԱ-ի աճի տեմպը կազմում է ավելի քան 5%։ 2012 թվականին դրա ՀՆԱ-ն գերազանցել է Միացյալ Թագավորության ցուցանիշը ՝ Բրազիլիան ժամանակավորապես դարձնելով աշխարհի վեցերորդ տնտեսությունը։ Այնուամենայնիվ, Բրազիլիայի տնտեսական աճը դանդաղեցվեց 2013թ.-ին , և երկիրը 2014 թվականին մտավ անկման փուլ։ Տնտեսությունը սկսեց վերականգնվել 2017 թ.-ին, առաջին եռամսյակում գրանցվել է 1% աճ, որին հաջորդում է երկրորդ եռամսյակում 0.3% աճը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ և պաշտոնապես դուրս եկավ անկումից։ Բրազիլիան մնացել է «միջին եկամտի ծուղակում» և նույնպես կանգնած է բարձր գործազրկության խնդրի առաջ։

Երկիրը, որն այժմ կոչվում է Բրազիլիա, պորտուգալական նավատորմի ժամանումով հռչակվել էր Պորտուգալական կայսրություն Պեդրո Ալվարեսի կողմից 1500 թվականի, ապրիլի 22ին։ Պորտուգալացիները համարվում են բնիկ ժողովուրդ՝ բաժանված մի քանի ցեղերի, որոնցից շատերը խոսում էին թուփի գարանի լեզվաընտանիքի լեզուներով և կռվում էին միմյանց հետ։ Չնայած առաջին բնակատեղիները հիմնվել են 1532 թվականին, գաղութացումը ավելի ընդլայնվեց 1534 թվականին, երբ պորտուգալացի թագավոր Ջոն III-ը երկրի տարածքը բաժանեցը 15 մասնավոր և ինքնակառավարվող կապիտալիստական գաղութների։ Քանի որ կապիտալիստական գաղութների ոչ կենտրոնացված և անկազմակերպ հակումները խնդրահարույց էին, 1549 թվականին պորտուգալացի թագավորը վերակազմավորեց դրանք Բրազիլիայի գլխավոր կառավարության, մի ամբողջական և կենտրոնացված պորտուգալական գաղութ Հարավային Ամերիկայում։ Գաղութացման առաջին երկու դարերում բնիկները և եվորպական խմբերը մշտական պատերազմի մեջ էին, կնքում էին դաշինքներ որոնք հնարավորություն կտային ստանալ առավելություններ միմյանց դեմ։ 16-րդ դարի կեսերին շաքարեղեգը դարձավ ամենակարևոր արտահանվող ապրանքը և ստրուկներ ձերք բերվեցին Սահարյան Աֆրիկայից, Արևմտյան Աֆրիկայի շուկան դարձավ ամենամեծ մատակարարը, որը զբաղվում էր շաքարեղեգի պլանտացիաներով. Բրազիլական շաքարեղեգի պահանջը միջազգային շուկայում շարունակաբար աճում էր։ 17-րդ դարի վերջում շաքարեղեգի արտահանումը անկում ապրեց, և բրիտանացիների կողմից ոսկու հայտնաբերումը պետք է դառնար գաղութի տնտեսության նոր հիմքը՝ խթանելով բրազիլական ոսկու ընթացքին, որը գրավեց հազարավոր նոր բնակիչների Պորտուգալիայից Բրազիլիա և բոլոր Պոտուգալական գաղութները ամբողջ աշխարհում։ Միգրացիայի այս աճող մակարդակը իր հերթին կոնֆլիկտի պատճառ հանդիսացավ հին ու նոր բնակիչների միջև։ Պորտուգալական արշավախմբերը, որոնք հայտնի էին դրոշակակիրներ անվամբ, աստիճանաբար մեծացրին Պորտուգալական գաղութների նախնական սահմանները Հարավային Ամերիկայում, մոտավորապես ներկայիս Բրազիլիայի սահմաններին։ Այս շրջանում Եվրոպական ուժերը փորձեցին գաղութացնել Բրազիլիան այնպիսի ներխուժումներով, որ Բրազիլիան ստիպված էր կռվել, հատկապես ֆրանսիացիները Ռիոյում 1690 ականներին, Մորանյոյում 1610-ականներին և հոլանդացիները Պերնամբրուչոյում և Բահիայում՝ Հոլանդա-պորտուգալական պատերազմի ընթացքում, Իբերական միության անկումից հետո։ Պորտուգալական գաղութային վարչակազմերը Բրազիլիայում ունեին երկու նպատակ, որոնք կարող էին երաշխավորել գաղութային կարգուկանոնը և Պորտուգալիայի ամենահարուստ և ամենամեծ գաղութի մենիշխանությունը՝ վերահսկել և ոչնչացնել ստրուկների ապստամբության և դիմադրության բոլոր հնարավոր տարբերակները, ինչպիսիք էին Պալմարեսի Կիլոմբոն և ճնշել ինքնակառավարման կամ անկախության բոլոր շարժումները որոնցից էր դավադրությունները։

Posted in Հայոց լեզու 8

Ենթակա

Ենթակա, նախադասության երկու գլխավոր անդամներից մեկն է։ Ենթական ցույց է տալիս, թե ով կամ ինչն է կատարում  գործողությունը։ Ենթական նախադասության այն անդամն է, որին ստորոգումով վերագրվում է որևէ հատկանիշ։ Հայերենում ենթական դրվում է ուղղական հոլովով։ Ենթական պատասխանում է ո՞վովքե՞ր, ինչ, ինչեր  հարցերին։ Հայերենում ենթական արտահայտվում է՝
գոյականով
ածականով
թվականով
դերանունով
դերբայով:

Ենթական արտահայտվում է`

  • գոյականով, որը կարող է լինել անձ, իր, երևույթ, հասկացություն և այլն։

Օրինակ՝ Վրնջում էին ձիերը մետաղաձայն և երկարածոր (Ակսել Բակունց)։

  • Այն բոլոր դերանուններով, որոնք մատնացույց են անում անձ կամ իր։

Օրինակ՝ Ե՛վ դժբախտ է նա, և՛ մեռած, ով երգ չի հասկանում, չի սիրում (Ավետիք Իսահակյան)։

  • Փոխանուն ածականով, այսինքն` ածականը պետք է պարտադիր հոդ ստանա և գործածվի գոյականաբար.

Օրինակ՝  Գեղեցիկը միշտ գնահատվում է: 

  • Փոխանուն թվականով`

Օրինակ՝ Ներկաներից հինգը պատասխանեցին  անմիջապես, իսկ երկուսը  մի փոքր ուշ։

  • Բայի անդեմ ձևերով` անորոշ, ենթակայական և հարակատար դերբայներով.

ա) անորոշ դերբայով

օրինակ՝ Աղոթելը նրա միակ մխիթարությունն էր այդ ծանր պահին։

բ) փոխանուն ենթակայական դերբայով

օրինակ՝ Պտուղդ քաղող չկա, մասրենի՛, սարի՛ մասրենի (Համո Սահյան)։

գ) փոխանուն հարակատար դերբայով

օրինակ՝ Քնածը այդպես էլ չիմացավ մեր դուրս գնալը։

  • Բառակապակցությամբ`

Օրինակ՝ Սերը քանդելը եկեղեցի քանդելուց վատ է (ժող.):

Նախադասությունը կարող է ունենալ նաև բազմակի ենթականեր։ Օրինակ՝ Նրա ծանր հառաչանքները, ողբը, հեծկլտանքը կտրատում էին սիրտս։

Օրինակ`
….մուտքից դուրս եկավ( ո՞վ)- Ոստիկանը դուրս եկավ:
Հանկարծ հայտնվեց: (ո՞վ) – Տատիկս
Որեմն կատարվե՞ց: (ի՞նչը)- երազանքը
Այստեղից չի լսվի: (ի՞նչը) – աղմուկը
Հևասպառ սարն էր բարձրանում: (ո՞վ) – Ճամփորդը

Կազմել նախադասություններ, որոնոցում ենթակաները արտահայտված լինեն գոյականով, ածականով, թվականով, դերանունով, դերբայով:

Արմանը գնաց արշավի։ ( Ով ՞ )

Աշխատողը վայելում է։ ( Ով՞ )

Դպրոցականներից տաս հոգի բացակայում է ( Քանի՞)

Նա հաղթահարել է դժվարությունը։ (Ով՞)

Posted in հասարակագիտություն

Սոցիալական հավասարություն

Սոցիալական հավասարություն, սոցիալական հասարակարգի հասկացություն, ըստ որի որոշակի հասարակության մեջ գտնվող բոլոր մարդիկ ունեն հավասար իրավունքներ, ազատություններ և կարգավիճակ, հնարավորինս ներառելով քաղաքացիական, սեփականության իրավունքները, խոսքի ազատությունը, և որոշակի սոցիալական ապրանքների ու ծառայությունների հավասար հասանելիություն։ Սոցիալական հավասարությունը պահանջում է սոցիալական դասի կամ կաստայի՝ օրինականորեն կիրառված սահմանների, ինչպես նաև անձի ինքնության անկապտելիությամբ պայմանավորված խտրականության բացակայություն։ Մասնավորապես, սոցիալական հավասարության կողմնակիցները, օրենքի համաձայն, գտնում են, որ հավասար արդարությունը պետք է կիրառվի բոլոր մարդկանց հանդեպ՝ անկախ սեռից, գենդերից, էթնիկական պատկանելությունից, տարիքից, սեռական կողմնորոշումից, ծագումից, կաստայից կամ դասից, եկամտից կամ ունեցվածքի չափից, լեզվից, դավանած կրոնից, համոզմունքներից, հնչեցրած կարծիքներից, առողջությունից կամ ունեցած հաշմանդամության աստտիճանից։

Դասակարգային պայքարի պրակտիկային զուգընթաց տեսականորեն հիմնավորվել են նաև հասարակական անհավասարության առաջացման պատճառները, առաջադրվել դրանց վերացման հնարավոր ուղիները։ Ուտոպիստների ու լուսավորիչների ազդեցությամբ 17-րդ դարի Անգլիական և 18-րդ դարի Ֆրանսիական հեղափոխություններում ձևավորված արմատական հոսանքների նպատակը համընդհանուր հավասարության հաստատումն էր (չեվելլերները՝ Անգլիայում, Գրակքոս Բաբյոֆի «հավասարների դավադրությունը»՝ Ֆրանսիայում)։

Posted in հասարակագիտություն

Արդարություն

Արդարությունը դա  հասարակագիտական կատեգորիա։ Բնորոշում է երևույթների այնպիսի վիճակ, որը համարվում է պատշաճ և համապատասխանում մարդու, մարդկային հանրության գոյության ու բնականոն զարգացման պահանջներին։ Արդարությունը ենթադրում է բարու և չարի այնպիսի առնչություն, որի հիմքում ընկած է հասարակության շահը և որը ճիշտ է, պատշաճ, բանական, բնականոն, բարոյական, գեղեցիկ։ Արդարությունը պահանջում է ներդաշնակություն ու համապատասխանություն տարբեր անհատների (դասակարգերի) իրավունքի և պարտականության, աշխատանքի և վարձատրման, հանցանքի և պատժի, ծառայության և հասարակական պարտքի միջև։ Այդ հարաբերությունների անհամապատասխանությունը գնահատվում է որպես անարդարություն։ Արդարության ելակետը, դրդապատճառը և նպատակը մարդն է։ Արդարությունը բացարձակ չէ, այն ունի կոնկրետ պատմական որոշակիություն և հասարակության զարգացման համեմատ հարաբերականորեն փոխվում Է։ Դասակարգային հասարակության մեջ արդարությունը կրում է դասակարգային բնույթ։ Արդարության տնտեսական հիմքը արտադրության միջոցների նկատմամբ մարդկանց ունեցած վերաբերմունքն է։

Արդարության գաղափարը

Մարդիկ միշտ ձգտել են հավասարության և արդարության, քանի որ դրանց ապահովումը լավ հասարակություն կառուցելու նախապայմանն է։ Արդարության գաղափարը եղել է բոլոր հասարակություններում։ Տարբեր ժամանակներում իշխանության ներկայացուցիչներն էլ դա հիմնական նպատակ են համարել կամ գոնե ի լուր աշխարհի հայտարարել են այդ մասին։ Արդարության գաղափարի հիմքում ընկած է արդարացի, անաչառ լինելը։ Մասնագետների կարծիքով յուրաքանչյուրը, այդ թվում՝ փոքր երեխան, ունի արդարության բնածին զգացողություն, պահանջարկ։ Երբ փոքր երեխան վրդովված ճչում է, նա որոշակի «անարդարության» մասին է հայտնում։ Հին Հունական իմաստասերներն արդարության գաղափարը դիտարկել են ազնվության և հավասարության գաղափարների հետ միասին։ Նրանք արդարությունը նույնացրել են ճշմարտացիության, ներդաշնակության և առաքինության հետ։ Քաղաքացուց ակնկալվել է, որ իր գործողությունների կամ հասարակական տարբեր խնդիրների քննարկման ու լուծման ժամանակ նա միշտ մտածի ներդաշնակ պայմանների, արդար և առաքինի գործողությունների մասին։