История кровати
Сегодня кровать является обязательным предметом интерьера любого дома. Мы воспринимаем ее как вещь, без которой невозможно обойтись. Однако не всегда так было. Обратимся к истории возникновения кровати.Первобытные люди спали группами по несколько человек на полу. Его устилали шкурами убитых зверей, травой, ветками. Все это помогало сохранить тепло. Так было до тех пор, пока не появились дома. Древние шумеры первыми начали выделять в своих жилищах специальные комнаты для сна, в которых обустраивали специальное возвышение. Было это около V тысячелетий назад. Конечно, данное возвышение нельзя назвать полноценной кроватью, поскольку оно было довольно твердым и узким. Тем не менее, именно так появился прообраз современных кроватей.Древние египтяне пошли чуть дальше и начали использовать в качестве кроватей в бронзовом веке деревянные прямоугольные рамы, на которые натягивали сетку, сплетенную из ремней и веревок. Раму устанавливали на четыре опоры. Их делали, как правило, в виде лап животных. Таким образом, древним египтянам удалось приподнять лежанку над землей. Однако на таких кроватях отдыхали знатные люди. Простые египтяне использовали в качестве кроватей тюфяки с сеном, а также лежаки, сделанные из досок и камней.Древние римляне первыми начали делать деревянные кровати со спинкой в изголовье. Ее украшали бронзовыми накладками. Такие кровати назывались «лектус». Для них специально изготовлялись подушки и матрасы, набитые шерстью. Древние римляне часто завешивали лектусы полупрозрачной материей, которая со временем трансформировалась в балдахин. Однако случилось это значительно позже. Лишь в XII веке балдахины начали крепить к потолочным балкам. Пик популярности на кровати с балдахинами приходится на XIV-XV века, когда мода на такие кровати распространилась практически во всех европейских странах.В Древней Греции кровать называлась «краббатионе». Полагают, что именно от этого слова и произошло название «кровать». Кроме краббатионе в Греции распространены были клине – специальное ложе для приема пищи. Такие кровати имели небольшое изголовье и фигурные ножки-опоры. Клине использовались чаще мужчинами, женщины же принимали пищу, сидя на стульях.
Со временем кровати приобретали все более сложную конструкцию, их начали украшать драгоценными камнями и слоновой костью. В Средние века в моде были роскошные и изысканные кровати. Считалось, что чем выше кровать находится от пола, тем она лучше. Объяснялось это довольно просто: чем ниже кровать, тем холоднее на ней было спать. В результате на них взбирались по лестнице.
Кровати превратились в настоящие произведения искусства — их делали из ценных пород дерева, украшали резьбой и драгоценными камнями. Все это делало стоимость ложа невероятно высокой, поэтому их могли себе позволить только богатые люди. На кровать сначала накладывали тюфяки, затем сверху клали перину. Все это было принято застилать двумя простынями, а под подушки класть валики. В войнах того времени кровати очень ценились в качестве трофеев.В домах же простых людей кровать появилась значительно позже – в XIV-XVI веках. Как правило, делалась одна большая кровать, на которой спали все члены семьи. В начале XVII века история кровати начинается на Руси. Во многом популяризации этой мебели в России способствовал Петр I. В это время кровати появились только у знати. Простые же крестьяне продолжали спать на деревянных настилах и на печах. Такая ситуация сохранялась вплоть до XIX века.В XVIII веке различали два вида кроватей – французские и польские. Первые были с одной спинкой и ставились посредине спальни. Вторые имели две спинки и располагались в специальной нише – алькове. К концу XVIII века начали появляться кровати с более простым дизайном, соответственно, более доступные.В середине XIX века француз Делагль изобрел пружинную сетку. С этого времени в течение еще ста лет для изготовления кроватей использовали металлические трубы для каркаса, на который натягивали пружинную сетку.В середине XX века на смену металлическим кроватям приходят раскладные диваны. В конце 60-х годов Ч. Холл придумал водяную кровать, которая пользовалась популярностью следующие десять лет. Значимым изобретением была подъемная кровать Уильяма Мерфи, которая позволяла существенно экономить пространство и совмещала в себе функции шкафа. Сегодня можно приобрести кровать практически любого размера и формы. Ценовой диапазон также огромен.
Մահճակալի պատմությունը
Այսօր մահճակալը պարտադիր իր է ցանկացած տանը: Մենք դա ընկալում ենք որպես մի բան, առանց որի չենք կարող:Այնուամենայնիվ, դա միշտ չէ, որ գործն էր: Դառնալով մահճակալի պատմությանը ՝ պարզունակ մարդիկ քնում էին հատակին ՝ մի քանի հոգով: Այն ծածկված էր սպանված կենդանիների կաշվով, խոտով, ճյուղերով: Այս ամենը օգնեց տաքանալ: Սա մինչև տների հայտնվելը: Հին շումերներն առաջինն առանձնացրել են հատուկ սենյակներ իրենց բնակավայրերում քնելու համար, որոնցում նրանք սարքել են հատուկ բարձրություն: Խոսքը V հազարամյակների առաջ էր: Իհարկե, այս բարձրությունը չի կարելի անվանել լիարժեք մահճակալ, քանի որ այն բավականին կոշտ ու նեղ էր: Այնուամենայնիվ, այսպես հայտնվեց ժամանակակից մահճակալների նախատիպը:Հին եգիպտացիները կարծում էին, որ բրոնզե դարում որպես մահճակալ սկսեցին օգտագործել փայտե ուղղանկյուն շրջանակներ, որոնց վրա պարաններից հյուսված ցանց էին քաշում: Շրջանակը դրված էր չորս ոտքերի վրա: Սովորաբար դրանք պատրաստվում են կենդանիների թաթերի տեսքով: Այսպիսով, հին եգիպտացիներին հաջողվեց այգու մահճակալը բարձրացնել գետնից վեր: Բայց ազնվականները հանգստանում էին նման մահճակալների վրա: Սովորական եգիպտացիները օգտագործում էին բուսական ներքնակները որպես տախտակներից ու քարերից պատրաստված մահճակալներ և բաղնիքներ: Հին Հռոմեացիներն առաջինն էին, որ գլխարկներով փայտե մահճակալներ պատրաստեցին: Այն զարդարված էր բրոնզե կափարիչներով: Այս մահճակալները կոչվում էին «լեկտուս»:
Այսօր մահճակալը պարտադիր իր է ցանկացած տանը: Մենք դա ընկալում ենք որպես մի բան, առանց որի չենք կարող: Այնուամենայնիվ, դա միշտ չէ, որ գործն էր: Դառնալով մահճակալի պատմությանը ՝ պարզունակ մարդիկ քնում էին հատակին ՝ մի քանի հոգանոց խմբով: Այն ծածկված էր սպանված կենդանիների կաշվով, խոտով, ճյուղերով: Այս ամենը օգնեց տաքանալ: Սա մինչև տների հայտնվելը: Հին շումերներն առաջինն էին, ովքեր սկսեցին հատուկ սենյակներ հատկացնել իրենց բնակավայրերում քնելու համար, որոնցում նրանք սարքեցին հատուկ բարձրություն: Խոսքը V հազարամյակների առաջ էր: Իհարկե, այս բարձրությունը չի կարելի անվանել լիարժեք մահճակալ, քանի որ այն բավականին կոշտ ու նեղ էր: Այնուամենայնիվ, այսպես ստեղծվեցին ժամանակակից մահճակալները: Հին եգիպտացիները մի փոքր առաջ գնացին և բրոնզե դարաշրջանում որպես մահճակալ սկսեցին օգտագործել փայտե ուղղանկյուն շրջանակներ, որոնց վրայով նրանք քաշում էին գոտիներից և պարաններից հյուսված ցանց: Շրջանակը տեղադրվել է չորս հենակետերի վրա: Դրանք պատրաստվել են, որպես կանոն, կենդանիների թաթերի տեսքով: Այսպիսով, հին եգիպտացիներին հաջողվեց մահճակալը բարձրացնել գետնից վեր: Սակայն ազնվական մարդիկ հանգստանում էին նման մահճակալների վրա: Սովորական եգիպտացիները որպես մահճակալ օգտագործում էին տախտակներից և քարերից պատրաստված խոտի ներքնակները և հանգստասենյակները, հին հռոմեացիներն առաջինն էին, որոնք պատրաստում էին գլխարկով փայտե մահճակալներ: Այն զարդարված էր բրոնզե ափսեներով: Այս մահճակալները կոչվում էին «դասախոս»: Բամբակներով լցոնված բարձերն ու ներքնակները հատուկ պատրաստվել են նրանց համար: Հին հռոմեացիները հաճախ կիսաթափանցիկ նյութերով լեկտուս էին կախում, որոնք ժամանակի ընթացքում վերածվում էին հովանիի: Սակայն դա տեղի ունեցավ շատ ավելի ուշ: Միայն XII դարում հովանոցները սկսեցին կցվել առաստաղի ճառագայթներին: Չորս պաստառով մահճակալի ժողովրդականության գագաթնակետը ընկնում է XIV-XV դարերում, երբ այդպիսի մահճակալների նորաձեւությունը տարածվեց եվրոպական գրեթե բոլոր երկրներում: Հին Հունաստանում մահճակալը կոչվում էր «խեցգետին»: Ենթադրվում է, որ հենց այս բառից է առաջացել «մահճակալ» անվանումը: Խեցգետնից բացի, Հունաստանում լայն տարածում ուներ սեպը ՝ ուտելու հատուկ մահճակալը: Այս մահճակալներն ունեին փոքրիկ գլխարկ և գանգուր աջակցության ոտքեր: Սեպերն ավելի հաճախ օգտագործում էին տղամարդիկ, մինչդեռ կանայք իրենց ուտելիքն ուտում էին աթոռներին նստած:
Ամանակի ընթացքում մահճակալները ձեռք էին բերում ավելի ու ավելի բարդ նմուշներ, դրանք սկսեցին զարդարվել թանկարժեք քարերով ու փղոսկրով: Միջնադարում շքեղ և բարդ մահճակալները նորաձեւության մեջ էին: Ենթադրվում էր, որ որքան բարձր է մահճակալը հատակից, այնքան լավ է: Սա բացատրվեց շատ պարզ. Մահճակալն ինչքան ցածր էր, այնքան ցուրտ էր դրա վրա քնելը: Արդյունքում ՝ նրանք բարձրացան աստիճաններով:
Մահճակալները վերածվել են արվեստի իրական գործերի. Դրանք պատրաստված էին թանկարժեք ծառերից, զարդարված փորագրություններով և թանկարժեք քարերով: Այս ամենը մահճակալի արժեքն աներեւակայելի բարձրացրեց, ուստի միայն հարուստ մարդիկ կարող էին իրենց թույլ տալ: Սկզբում ներքնակները դրեցին մահճակալի վրա, ապա վերևում դրեցին փետուրներով մահճակալներ: Ընդունված էր այս ամենը ծածկել երկու սավանով, և բարձերի տակ դնել գլանափաթեթներ: Այդ ժամանակի պատերազմներում մահճակալները մեծապես գնահատվում էին որպես գավաթներ, մինչդեռ հասարակ մարդկանց տներում մահճակալը հայտնվեց շատ ավելի ուշ ՝ XIV-XVI դարերում: Որպես կանոն, պատրաստվել է մեկ մեծ մահճակալ, որի վրա քնել են ընտանիքի բոլոր անդամները: 17-րդ դարի սկզբին Ռուսաստանում սկսվում է մահճակալի պատմությունը: Շատ առումներով, Ռուսաստանում այս կահույքի մասսայականացումը խթանում էր Peter I- ն: Այս պահին միայն ազնվականությունը մահճակալներ ուներ: Սովորական գյուղացիները շարունակում էին քնել փայտե տախտակամածների ու վառարանների վրա: Այս իրավիճակը պահպանվեց մինչև 19-րդ դարը: 18-րդ դարում առանձնացվեցին մահճակալների երկու տեսակ `ֆրանսիական և լեհական: Առաջինը մեկ մեջքով էին և տեղադրված էին ննջասենյակի մեջտեղում: Երկրորդն ուներ երկու մեջք և տեղակայված էր հատուկ խորշում ՝ ալկի մեջ: 18-րդ դարի վերջին սկսվեց անկողնու ավելի պարզ ձևավորում, և, հետևաբար, ավելի մատչելի էր. 19-րդ դարի կեսերին ֆրանսիացի Դելագլը հորինեց զսպանակի ցանցը: Այդ ժամանակվանից, ևս հարյուր տարի, մետաղյա խողովակները օգտագործվում էին շրջանակի համար մահճակալներ պատրաստելու համար, որոնց վրա քաշվում էր զսպանակային ցանցը: 20-րդ դարի կեսերին ծալովի բազմոցները եկան փոխարինելու մետաղական մահճակալներին: 60-ականների վերջին Չարլզ Հոլլը հորինեց ջրի հունը, որը հայտնի էր հաջորդ տասը տարիների ընթացքում: Նշանակալից հայտնագործություն էր Ուիլյամ Մերֆիի բարձրացնող մահճակալը, որը զգալիորեն խնայում էր տարածքը և համատեղում զգեստապահարանի գործառույթները: Այսօր դուք կարող եք գնել գրեթե ցանկացած չափի և ձևի մահճակալ: Գների միջակայքը նույնպես հսկայական է:
Թարգմանություն – Նարե Խաչատրյան
Նարե Խաչատրյանի բլոգ 