Posted in Հայոց լեզու 8

Գործնական աշխատանք

1. Գործողություն ցույց տվող հետևյալ բառերից կազմել գոյականներ:
Օրինակ՝ լուծել-լուծում…

Լուծել- լուծում
աշխատել- աշխատանք
հաղթել- հաղթանակ
կառուցել- կառույց
թարգմանել- թարգմանություն
գրել- գիր
նկարել- նկար
պատկերել- պատկեր

2. Հետևյալ հոլովված բառերը խմբավորել՝ ըստ հոլովների. օրվա, շարք, այգուց, դրվագում, մայրիկին, երգով, կյանքի, մարդուց, քաղաքում, աթոռին, ընկերոջ, ուրախությամբ, ծաղկեփունջ, փողոցում, սարին, գրքից, շղթա, նավով:

Ուղղական՝- մայրիկ, երգ
Սեռական՝- մայրիկի, երգի
Տրական՝-մայրիկին, երգին
Հայցական՝-մայրիկին,երգին
Բացառական՝-մայրիկից,
Գործիական՝-մայրիկով
Ներգոյական՝- մարիկիկ

3. ա. Տրված նախադասություններից ընդգծել ածականները, որոշել տեսակը:
բ. Բացատրել, թե ինչ ածանցներով են կազմվել:
գ. Յուրաքանչյուր ածանցով կազմել նոր ածական:

Օրինակ՝

ա. դրախտային՝ հարաբերական ածական
բ. կազմվել է ային ածանցով
գ. օրինակներ՝ դաշտային, անտառային, տնային, հեքիաթային

Հակինթե վարդերի և դրախտային ծաղիկների բույրը ծովացել էր այնտեղ և մարմարյա պարիսպներից դուրս:

Ճերմակ հագած աղջկա բոցեղեն աչքերը գրավել էին ասպետի սիրտը:

Մայիսյան մի խաղաղ ու թովիչ երեկո էր. քաղաքի հեռավոր տներից ժպտուն աչքերի պես փայլփլում էին ճրագները, մեղմ հովը բերում էր ուրախ ու հաճելի ձայներ, սիրո երգեր ու բարձր քրքիջ:

4. Տրված բառակապակցությունների իմաստն արտահայտել հոմանիշ ածանցավոր ածականներով:
Օրինակ՝ հմայք ունեցող- հմայիչ…

Հմայք ունեցող- Հմայիչ
ճաշակ չունեցող- անճաշակ
գույնը կորցրած-սփրթնած
բախտ ունեցող- բախտավոր
տաղանդ ունեցող- տաղանդավոր
երկու գլուխ ունեցող- երկգլուխ
ոսկուց պատրաստված- ոսկեպատ
պողպատից պատրաստված- պողպատեպատ
զորություն ունեցող- զորեղ
պոչը կտրած- պոչատ

4.      
ա. Տառերով գրել 1, 3, 8, 19, 31, 95 թվականները:
բ. Կազմել դրանց դասական ու բաշխական ձևերը:
Օրինակ՝
ա. 4- չորս,
բ. դասական՝ չորրորդ, բաշխական՝ չորսական /կամ չորս-չորս/:
 

5. Փակագծերում տրված դերանուններից ընդգծել ճիշտ տարբերակը:

Ամառները նա մեկ ամսով գնում է գյուղ՝ (իր, իրեն) պապերի ծննդավայրը:
(Ինչպե՜ս, ինչպիսի՜) բարի կին է նա:
(Ամեն ոք, ոչ ոք) մի հավաստի խոսք չէր ասում:
Չգիտեր՝ (ինչու, ինչու համար) հայտնվեց այդտեղ:

6. Նախորդ վարժությունից դուրս հանել դերանունները և որոշել տեսակը:

Posted in քիմիա 8

Փետրվար 15-21

1.Գրե’ք հետեւյալ աղերի բանաձեւերը` ըստ անվանումների , հաշվեք դրանց հարաբերական մոլեկուլայի զանգվածը Mr ,ա) ցինկի քլորիդ, բ) մագնեզիումի բրոմիդ, գ) երկաթի (III) յոդիդ
դ) ալյումինի յոդիդ, ե) երկաթի(II) ֆտորիդ, զ) պղնձի (II) սուլֆիդ

Mr = (ZnCl2)-66 +72=138

Mr= (MgBr2) 25 + 79 =183

M= (Fe3I) 168 + 126=291


2.Գրե’ք աղերի բանաձեւերը` Na2SO4-ի օրինակով.

NaclNa+Fe2+Al3+
Cl-NaCl FeCl2AlCl3
SO4 2-Na2SO4Fe2(SO4)2Al2(SO4)3
PO4 3-Na3PO4Fe3(PO4)3Al3PO4

3.Որոշե’ք թթու առաջացնող տարրի օքսիդացման աստիճանը հետեւյալ
թթուներում.
HNO2, H2SiO3, HNO3, HCIO4

4.Սովորե՛ք

5.Առանձնացրեք միացման և քայքայման ռեակցիաները.

AI(OH)3 =AI2O3 +H2O
P+S=P2S3
Fe+Cl2=FeCl3
NaHCO3 =Na2CO3 + CO2 + H2O

  1. Ընտրե՛ք ա) միացման, բ) քայքայման ռեակցիաների հավասարումները. C2H2 =2C+H2 Fe+2HCl=FeCl2 +H2
    3H2 +N2 =2NH3 2KMnO4 =K2MnO4 +MnO2 +O2
  2. Գրե՛ք բրոմի հետ կալցիում, ալյումին եւ երկաթ մետաղների միացման ռեակցիաների հավասարումները՝ իմանալով, որ արգասիքները CaBr2, AlBr3, FeBr3 աղերն են։
  3. Գտե՛ք համապատասխանություն ռեակցիայի հավասարման եւ ռեակցիայի տեսակի միջեւ :Առանձնացրե ́,տեղադրե ́ք 1.Мg(OH)2 = MgO + H2O 2. CuO + H2 = Cu + H2O 3 CaO + P2O5 = Ca3(PO4) 2 ա) միացման բ) փոխանակման գ) տեղակալման դ) քայքայման

10*****Գրե՛ք հետեւյալ տարրերի քիմիական նշան­ ները՝ ալումին, կալցիում, սիլիցիում եւ ֆոսֆոր: Բացատրե՛ք, թե դրանք ինչ են արտահայտում

11******Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 16 ,և 14 է: Որոնք են այդ տարրերը
ա. ածխածին, բ. ջրածին,
գ. թթվածին, դ. ազոտ:

12******Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.
ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3,

13******Առանձնացրու օքսիդները
ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3, զ) H2CO3, է) (NH4)2SO4, ը) KMnO4:

14****Քանի՞ հիմք կա հետեւյալ շարքերում՝
ա) CaO, HCl, NaOH, P2O5, KOH, Ca(OH)2, H2SO4, Mg(OH)2, Fe(OH)2, CO2, HF.
բ) H2SO4, HNO3, Cu(OH)2, NO2, Al2O3, Ni(OH)2, Fe2O3:

15****Լրացրե՛ք աղյուսակը .HCl,HNO3,H2SO4,H3PO4.

Posted in հայոց պատմություն 8

Փետրվար ամսվա ամփոփում

  1. Ներկայացնել Սան-Ստեֆանոյի պայմանագիրը և Հայկական հարցը;
  2. Օսմանյան և Ռուսական կայսրությունների տիրապետությունից Հայաստանի ազատագրման, հայ ժողովրդի ինքնորոշման ու ամբողջ Պատմական Հայաստանում սեփական պետականության վերականգնման, իր Հայրենիքում, սեփական պետականության սահմաններում հայ ժողովրդի համախմբման և այդ նպատակներին հասնելու համար հայ ժողովրդի մղված ազգային-ազատագրական պայքարի անվանումը դիվանագիտության պատմության մեջ։
  3. Ներկայացնել Հայկական հարցը Բեռլինի Վեհաժողովում:
  4. Հայկական հարցն Արևելյան հարցին առնչվում էր Օսմանյան կայսրության հետ Ռուսական կայսրության փոխհարաբերությունների միջոցով։ Արևելյան և Հայկական հարցերը ԺԹ դարի ընթացքում և Ի դարի առաջին տասնամյակներին գտնվում էին միջազգային քաղաքականության կիզակետում։ 1877-1878 թթ.-ի ռուս-թուրքական պատերազմը ոտքի հանեց հայ ժողովրդին, որը մեծ հույսեր էր կապում ռուսական զենքի հաղթանակի հետ, և ինչը օբյեկտիվորեն համընկնում էր թուրքական լծից հայ ժողովրդի ազատագրության կենսական շահերին։ Պատերազմն ավարտվեց Ռուսաստանի հաղթանակով։
  5. Ներկայացնել Խրիմյան Հայրիկի դերը  Բեռլինի վեհաժողովում, հերքել, կամ հիմնավորել նրա խոսքերի արդիական լինելը:
  6. Պատմել «Մայիսյան բարենորոգումների ծրագրի» իրականացման մասին:
  7. Ծրագիրը կազմել էին ըստ Բեռլինի 1878 թվականի կոնգրեսի 61-րդ հոդվածի Կոստանդնուպոլսում Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի դեսպանները ու ներկայացրել սուլթանի կառավարությանը 1895 թվականի մայիսի 11-ին (այստեղից էլ «մայիսյան» անվանումը)։ Նախագիծը ներկայացվեց եվրոպական հասարակական կարծիքի ճնշման տակ, Արևմտյան Հայաստանում սկսված ազատագրական շարժման դեմ թուրքական կառավարության գործադրած հալածանքների պայմաններում։
  8. Ներկայացնել հայ ազգային կուսակցություններից մեկի գործունեությունը,  գնահատել այն:
  9. Պատմել 1904թ.-ի Սասունի ապստամբության մասին:

1904 թ.-ի գարնանը քրդական զինված ուժերը արշավում են Խիանք և Խուլփ բնակավայրերի ուղղությամբ, սակայն ջախջախվում։

Դրանից հետո թուրքական 10 հազարանոց և քրդական 5 հազարանոց զորքը Քեոսե Բինբաշու գլխավորությամբ հյուսիսից Կեփ, Սեմալ, Խզըլաղաճ գյուղերի վրայով ներխուժել է Սասուն, մտել Ալիանք և Շենիկ։ Այդ գծի պաշտպանությունը գլխավորել է Հրայր Դժոխքը (Ա. Ղազարյան)։ Տափըկ գյուղում հաստատվել է Անդրանիկի Օզանյանի ջոկատը՝ խանգարելով Գելիեգուզան շարժվող թշնամու առաջխաղացումը։ Իշխանաձորի և Տալվորիկի պաշտպանական ուժերը գլխավորել է Գևորգ Չաուշը, իսկ Չայի գլուխ կոչվող շրջանը պաշտպանել են Հաճին (Հ. Կոտոյան), Սեբաստացի Մուրադը և Սպաղանաց Մակարը։

  1. Պատմել Մշո Ս.Առաքելոց վանքի կռվի մասին:
  2. Առաքելոց վանքի կռիվզինված հակամարտություն հայ ֆիդայիների և Օսմանյան բանակի միջև Մշո Սուրբ Առաքելոց վանքում 1901 թվականին։ Ռազմագործողությունը հղացել է Հ. Կոտոյանը որպես բողոք թուրքական կառավարության հարստահարիչ քաղաքականության դեմ։ 1901 թ. նոյեմբերի սկզբին 25-27 անձից բաղկացած հայդուկային խումբը Զորավար Անդրանիկի գլխավորությամբ Սասունից իջել է Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք և նոյեմբերի 6–ից պաշարվել Ֆերիկ Մուհամմեդ Ալի փաշայի կողմից։ Ֆիդայիներին առաջարկվել է անձնատուր լինել կամ դուրս գալ վանքից, սակայն պաշարված հայերը մերժել են։ Թուրքական 4000–անոց զորքերը հարձակման են անցել, որը տևել է երեք օր։
  3. Ներկայացնել մեկ ֆիդայական շարժման ներկայացուցչի, կարևորել, կամ հերքել հայդուկային շարժման գործունեությունը:

Posted in Աշխարհագրություն 8

Վրաստան

Գտնվում է Մեծ Կովկասի լեռնային համակարգի արևմտյան և կենտրոնական հատվածներում։ Արևմուտքում Վրաստանի ափերը ողողում են Սև ծովի ջրերը, հյուսիսում սահմանակցում է Ռուսաստանի Դաշնությանը, հարավ-արևմուտքում՝ Թուրքիային, հարավում՝ Հայաստանին, հարավ-արևելքում՝ Ադրբեջանին։ Մայրաքաղաքը Թբիլիսին է, որը նաև երկրի քաղաքական, տնտեսական և մշակութային կենտրոնն է։ Զբաղեցնում է 69 700 կմ² տարածք, իսկ բնակչությունը՝ ըստ 2019 թվականի մարդահամարի տվյալների, կազմում է 3 723 500 մարդ։ Բնակչության ճնշող մեծամասնությունը կազմում են վրացիները, գլխավոր ազգային փոքրամասնություններն են ադրբեջանցիներն ու հայերը։ Վրաստանը խորհրդարանական կառավարման համակարգով սահմանադրական, բազմակուսակցական հանրապետություն է։

Վրաստանի պատմության ակունքները հասնում են մինչև բրոնզի դար։ Պատմական ուրույն ուղի են անցել առաջին վրացական պետությունները՝ Վի րքը, իսկ արևմուտքում՝ Կողքիսը։ 4-րդ դարում՝ Միհրան Գ արքայի կառավարման տարիներին, վրաց արքունիքն ընդունում է քրիստոնեությունը։ 11-րդ դարում Վրաստանը միավորվում է մեկ պետության՝ Վրաց թագավորության կազմի մեջ․ Վրաց Բագրատունիների դրոշի ներքո համախմբվում են ոչ միայն պատմական վրացական հողերը, այլև հարևան ու հեռավոր բազմաթիվ երկրներ։ Դավիթ Շինարարի կառավարմամբ սկսվում է վրաց պատմության ոսկեդարի ժամանակաշրջանը, որը շարունակվում է մինչև Թամար թագուհու գահակալման ավարտը՝ երբ Վրաստանը հասնում է իր երբեմնի հզորության գագաթնակերտին։ Ավելի ուշ, քոչվոր մոնղոլների ասպատակությունների և թուրք-պարսկական հակամարտությունների արդյունքում թուլացած Վրաստանը մասնատվում է և վերջինիս հենքի վրա առաջանում են Քարթլիի, Իմերեթի և Կախեթի թագավորությունները։ 1801 թվականին Արևելյան Վրաստանը, ապա ամբողջ երկիրը, անցնում է Ռուսական կայսրությանը՝ դառնալով «կռվախնձոր» տարածաշրջանային գերտերությունների միջև։ 1917 թվականին Բոլշևիկյան հեղափոխությունից հետո Վրաստանը մտնում է Անդրկովկասյան կոմիսարիատի կազմի մեջ, իսկ մեկ տարի անց՝ 1918 թվականի մայիսի 26-ին, հռչակվում է Վրաստանի ժողովրդավարական հանրապետության անկախությունը։ Վրաց ազգային պետությունը երկար կյանք չի ունենում և 1921 թվականին ենթարկվում է խորհրդային կարմիր բանակի ռազմախուժմանը։

Արդյունքում՝ ստեղծվում է Վրացական ԽՍՀ-ն՝ որպես Խորհրդային Միության կազմում գտնվող ինքնավար հանրապետություն։ Ազգությամբ վրացի Իոսիֆ Ջուղաշվիլին (Ստալին) դառնում է ԽՍՀՄ պատմության ամենանշանավոր գործիչը, որին էլ վերագրվում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում խորհրդային ժողովուրդներին տոնած հաղթանակն ու ամբողջ ժամանակաշրջանի նվաճումները։ ԽՍՀՄ անկումից հետո՝ 1991 թվականին, հռչակվում է Վրաստանի Հանրապետության անկախությունը, իսկ 1995 թվականին ընդունվում է համավրացական առաջին Սահմանադրությունը։ Անկախության առաջին տարիներն անցնում են քաղաքացիական պատերազմի պայմաններում, որին հաջորդում են Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անջատողական նկրտումներն ու տնտեսական ճգնաժամը։ 2003 թվականին հաղթությամբ է պսակվում Վարդերի հեղափոխությունը, որով Վրաստանի արտաքին քաղաքականությունը շրջադարձային կերպով թեքվում է դեպի արևմուտք (Եվրոպական միություն, Հյուսիսատլանտյան դաշինք (ՆԱՏՕ)) և ուղեկցվում ժողովրդավարական, ինչպես նաև տնտեսական բարենորոգումներով։ Ներկայումս Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի միջազգային ճանաչումը համարվում է Վրաստանի տարածքային ամբողջականության առանցքային խնդիրը։ Այնուամենայնիվ, միջազգային հանրության ճնշող մեծամասնությունն ընդունում է Ռուսաստանի կողմից այդ տարածքների օկուպացված լինելու հանգամանքը։

Posted in հայոց պատմություն 8

Գևորգ Չաուշ

Գևորգ Չաուշը եղել է այնպիսի հայտնի ֆիդայիների զինակիցը, որոնցից են Արաբոն, Դժոխք Հրայրը, Աղբյուր Սերոբը, Անդրանիկը: Առաջին անգամ աչքի է ընկել Սասունի 1891-1893 թվականների ինքնապաշտպանական կռիվներին։

Gevorg.jpg

Կռվում աչքի է ընկել իր մարտավարությամբ և կազմակերպչական ձիրքով։ Դա է վկայում Բերդակ գյուղում բազմաթիվ թշնամու դեմ ընդամենը 4 հայդուկով մղված մարտի տակտիկան։ Երկուսը կրակում էին, իսկ մյուս երկուսը նահանջում։ Քիչ անց ֆիդայիները մյուս զույգն էր սկսում կռվել, իսկ նախորդները նահանջում էին։ Ֆիդայիներն այդպիսով նահանջում են շուրջ 20 կմ և հասնում Ծիր-Կատար[2]։

Գևորգ Չաուշը Անդրանիկի հետ միասին վրեժ է լուծել Աղբյուր Սերոբի մահվան համար։ Սերոբի մահից հետո շատերն առաջարկում էին, որ Գևորգը գլխավորի ֆիդայիներին, բայց Գևորգն համեստ մարդ լինելով իր տեղը զիջում է Անդրանիկին։

Չաուշի ամենահայտնի մարտերից մեկը Առաքելոց վանքի կռիվն է, որը կազմակերպել էր Անդրանիկը։ Գևորգն անձամբ ղեկավարել է Իշխանաձոր գյուղի պաշտպանությունը և այնտեղ ունեցել է ֆիդայիների ջոկատ։ Թուրքական կառավարությունը ստիպված է եղել սասունցիներին ուշադրության կենտրոնում պահելու համար այդ գյուղում զորանոց կառուցել[3]։

Գևորգը գտնում էր, որ պետք էր դաշնակից լինել քրդերի հետ։ Դրա համար էլ նա մեծ հարգանք է վայելել քրդերի մոտ։ Բացի այդ Չաուշը դաժանաբար պատժում էր այն քրդերին, ովքեր թալանում էին հայ գյուղացու ինչքը։

Եղել է միակ ֆիդային, ով, բոլոր ֆիդայական օրենքներին հակառակ, ամուսնացել է։

Posted in հանրահաշիվ 8

Միջակայքերի պատկերումը թվային ուղղի վրա

Դաս 3.

Տեսական նյութ

Դիցուք տված են x կոորդինատային առանցքը և a<b պայմանին բավարարող երկու իրական թվեր: 

x-երի առանցքի a և b կետերից և նրանց միջև գտնվող բոլոր կետերից բաղկացած բազմությունն անվանում են a-ից b հատված և նշանակում՝ [a;b]:

Երբեմն բոլոր տիպի միջակայքերի համար օգտագործվում է ընդհանուր անվանում՝ թվային միջակայքեր:

Առաջադրանքներ

1)

2)

3) Գրառեք նշանակումը՝

4) Գրառեք նկարում պատկերված բազմությունները.

5) Նախորդ վարժության մեջ որո՞նց են համապատասխանում անհավասարությունները.

6)

7)

x>17

17.,+inv.

x<-5

-inv.-5

x>=20

[20;+inv.)

x<=7

-inv.[7

x>7

x<10

[7;10)

(7;10)

Posted in Հայոց լեզու 8

Ամփոփիչ աշխատանք

  1. Արտագրել` փակագծերի մեջ առնված գոյականները գործածելով համապատասխան հոլովով:
    Վարդանը հպարտորեն  էր նայում որդուն: Կարծես դեռ երեկ էր, որ նա մերկ ոտքերով ու կարճ շալվարով  թռչկոտում էր պարտեզում,  իսկ այսօր, իր բարեկազմ հասակով, վերին շրթունքը զարդարող բեղերի փնջող և աչքերի  խելացի արտահայտությամբ արդեն հասուն տղամարդու  կերպարանք էր ստացել:  Նրանք գնում էին անտառում ձգվող նեղ արահետով, արևի շողերը ճյուղերի արանքով թափանցում էին ցած, ոսկե երանգները  վառում բազմերանգ ծաղիկները: Վարդանը կանգ առավ, գլխով  ցույց տվեց բարձունքի ճեղքից  բխող բարակ աղբյուրը: Վճիտ ջուրը (կարկաչ)  ցած էր հոսում թփերի արանքով ու կորչում (խոտ):
    2. Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:
    Ջլատել, վատաբանել, հանգցնել,  վհատվել, մարել, հուսալքվել, փնովել, պղծել, մասնատել, հուսահատվել, պառակտել, ապականել, շիջել, պախարակել, արատավորել:
  2. ջլատել-մասնատել,ապականել
  3. վատաբանել-պախարակել,փնովել
  4. հանգցնել-մարել,շիջել
  5. վհատվել-հուսահատվել,հուսալքվել
  6. պղծել-ապականել արատավորել
    3.Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի 5 զույգ:
    Կեսօր, հանդարտություն, այգաբաց, միջօրե, խաղաղություն, դայլայլ, հավերժություն, կատար արշալույս, գագաթ,փայփայանք, հավիտենություն:
  7. կեսօր- միջօրե,
  8. արշալույս-
  9. գագաթ- կատար
  10. հավերժություն-հավիտենություն
  11. խաղաղություն-հանդարտություն

  12. 4.Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների 5 զույգ:
    Քնքուշ, ազնիվ, փոթորկուն, դժոխային, նենգ, բիրտ, ողորկ, հանդարտ, խորդուբորդ, եդեմային:
    5.Երկու շարքերից ընտրել արմատ և ածանց և կազմել ածանցավոր գոյականներ:
    Ա. Հեռու, ջերմ, արգելել, ավազ, ճահիճ, գերեզման, ամուր, կտակ, դարբին, հյուր, ծառ, աղոթել, .3աշխատել, ծիրան, այգի, լվանալ, բույր, կտակ, դպիր, արվեստ:
    Բ. -անոց, -արան, -ոց, -ստան, -ուտ:
  13. հեռվաստան, ջերմանոց, արգելոց, ավազանոց, ճահճուտ, գերեզմանոց,
  14. ամրոց, կտակարան, դարբնոց, հյուրանոց, ծառաստան, աղոթարան,
  15. աշխատարան, ծիրանուտ,այգեստան, լվացարան, բուրաստան, կտակարան,
  16. դպրոց, արվեստանոց։
    5. Տրված արմատներով կազմիր մեկական հոդակապով ու անհոդակապ բարդ բառ:
    Ջուր, լույս, հաց, որս, երգ, արյուն, արվեստ, աստղ, օգուտ:

  17. 6. Բառաշարքում նշեք թվականները:
    Չորս հարյուր քսանութ, տասանոց, տասնօրյակ, միլիարդ, եռյակ, երեք հարյուր, երեքական, քսանմեկերորդ, հնգապատիկ, առաջին, հազարավոր, վեց-վեց, մեկ հինգերերդ, հարյուրանոց, եռօրյա, երկու միլիոն, քառակողմ, երեք հարյուրերորդական;

Posted in հայոց պատմություն 8

Ցեղասպանություն

Լայն իմաստով Հայոց ցեղասպանությունը ներառում է 18941923 թվականներին Օսմանյան կայսրության և Թուրքիայի տարբեր վարչակարգերի կողմից ծրագրված ու հայ ժողովրդի դեմ շարունակաբար իրականացված ցեղասպանական քայլերը, հայրենազրկումը, հայության ոչնչացմանն ուղղված զանգվածային կոտորածները, էթնիկական զտումները, հայկական պատմամշակութային ժառանգության ոչնչացումը, ինչպես նաև ցեղասպանության ժխտումը, պատասխանատվությունից խուսափելու, կատարված հանցագործություններն ու դրանց հետևանքները լռության մատնելու կամ արդարացնելու բոլոր փորձերը՝ որպես հանցագործության շարունակություն և նոր ցեղասպանություններ իրականացնելու խրախուսանք[7]:

Հայերի ցեղասպանությունն իրականացվել է մի քանի փուլերով՝ հայ զինվորների զինաթափում, հայերի ընտրողական տեղահանություն սահմանամերձ շրջաններից, Տեղահանության մասին օրենքի ընդունում, հայերի զանգվածային տեղահանություն ու սպանություն։ Որոշ պատմաբաններ ցեղասպանական գործողություններ և, դրանից ելնելով, Հայոց ցեղասպանության մաս են համարում 1890-ական թվականների Համիդյան կոտորածները, Զմյուռնիայի ջարդերը և թուրքական զորքերի գործողությունները Հարավային Կովկասում 1918 թվականին։

Ցեղասպանության հիմնական կազմակերպիչներն են երիտթուրքերի առաջնորդներ ԹալեաթըՋեմալը և Էնվերը, ինչպես նաև «Հատուկ կազմակերպության» ղեկավար Բեհաեդդին Շաքիրը։ Հայերի ցեղասպանությանը զուգահեռ Օսմանյան կայսրությունում տեղի էին ունենում ասորիների և Պոնտոսի հույների ջարդերը։

Հայկական Սփյուռքի մեծ մասն առաջացել է Օսմանյան կայսրությունից բռնագաղթված և Մեծ եղեռնը վերապրած հայերից։

Posted in Հայոց լեզու 8

Դերանուններ

Դերանուն նշանակում է անվան դեր կատարող։Դերանուններ կոչվում են այն բաները որոնք գործածվում են գոյականի ածականի թվականի մակբայի և այլ բառերի փոխարեն։Դերանունները բաժանվում են ութ խմբերի։

Անձնական դերանուներ-ես ինքս մենք ինքներս դու ինքդ դուք ինքներդ նա ինքը նրանք իրենք

Ցուցական դերանուներ-այս յդ այն սա դա նա սույն նույն միևնույն մյուս  այսպես այնպես այնպես

Այսպիսի այդպիսի այնպիսի այսքան այդքան այնքան այստեղ այնտեղ այնտեղ

Փոխադարձ- իրար միմյանց մեկմեկու

Ածական ով ինչ ինչպիսի ինչքան որքան քանի երրորդ ինչու որքան որտեղ երբ ուր ուրերրորդ

Հարաբերական նույն հարցական դերանուներն են առանցհարցման

Որոշյալ-ամբողջ ամեն ամենմի ամեն մեկը յուրաքանչյուր ողջ համայնք յուրաքանչյուր ով

Անորոշ- Ինչ-որ ինչ-ինչ ոմանք մեկը մեկնումեկը մի միքանի միքանիսը ուրիշ որևե երբևէ երբևիցե

Ժխտական- ոչոք ոչինչ ոչ մի ոչ մեկը

Կետերի փոխարեն գրել հարցահարաբերական դերանուններ:
1. Հիմա ենք հասկանում, թե մենք անտարբեր ենք եղել այդ մարդու հանդեպ:
2. Ձեր  ձեռքով են կառուցվել այս շենքերն ու փողոցները:
3. Զարմանքով նայում ես շուրջդ ու մտածում, թե ինքն է կյանքն այսպիսին դարձել:
4. Միայն նա կասի`  նա է կատարվել այստեղ:
5. նա  կասի, թե մեր քաղաքում  դրանք  հայտնվեցին այդ փոխադրամիջոցները:
6. Սա մի անգնահատելի գանձ է, և Դուք պարգևեցիք ինձ:

Կետերի փոխարեն գրել ժխտական դերանուններ:
1.Նա չնկատեց, թե բժիշկը երբ դուրս եկավ հիվանդասենյակից:
2. Երկար ժամանակ նրանցից ինքը չէր համարձակվում խոսել:
3. Գույների այս համադրությունից էլ դա չստացվեց:
4. Արտասվող ապակիների միջից ոչ մի բան չէր երևում:
5. Թանգարանի դահլիճներում գրեթե չէր փոխվել, ….  ցուցանմուշ կարծես չէր տեղաշարժվել, գողության մասին ….  չէր կասկածում, աշխատակիցներից …. մտքով նման բան չէր էլ անցնի:

Նշիր դերանվանական սխալ ձևերը և ուղղիր դրանք:
Մեր համար, իրեն հետ, մեր պես, ձեր նման, իրեն փոխարեն, քեզ մոտից, ինձ պես, ձեզ հետ, քո նման, իմ մոտ, ձեզ նման, իմ վրա, իմ մոտով, ձեր մոտ, իմ համար:

Posted in քիմիա 8

Քիմիա աշխատանք

A.

Կազմել քիմիական բանաձևը

1…Նյութեր ,որոնք կազմված են.

1…       2 ատոմ ջրածնից,մեկ ատոմ ծծմբից և չորս ատոմ թթվածնից:

2…       2 ատոմ երկաթ և 3 ատոմ թթվածին:

3…    2 ատոմ թթվածնից

4…  3 ատոմ ջրածին 1 ատոմ ֆոսֆոր և 4 ատոմ թթվածին:

2….

Սովորական պայմաններում ո՞ր նյութն է պինդ.
1) պղինձ,
2) սնդիկ,
3) թթվածին, 4) ջուր:

3….Թվարկված երեւույթներից ո՞րն է ֆիզիկական.
1 ) ապակու փշրվելը,
2 ) ջրի սառչելը,
3 ) գազի ծավալի փոքրանալը,
4 ) ճիշտ են բոլոր պատասխանները

4….Գրե՛ք հետեւյալ նյութերի բանաձեւերը.

ա) չհանգած կիր, որի մոլեկուլը կազմված է 1 ատոմ կալցիումից եւ մեկ ատոմ թթվածնից—

բ) ծծմբաջրածին, որի մոլեկուլը կազմված է 1 ատոմ ծծմբից եւ 2 ատոմ ջրածնից—————

5….Գրե՛ք, թե ինչպես են կարդացվում այդ բանաձեւերը.
ա) ————————- բ)—————————
Հաշվե’ք այդ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները
ա) ————————- բ)—————————

Քիմիական ռեակցիաների տեսակները

B.

1.Ինչպ՞ս են դասակարգվում անօրգանական նյութերը: Ձեր ունեցած գիտելիքների հի­ ման վրա, հակիրճ բնութագրե ́ք անօրգա­ նական միացությունների հիմնական դա­ սերը:

  • Հետեւյալ միացություններից չորս սյունա­ կով առանձնացրե ́ք օքսիդները, հիմքերը, թթուներն ու աղերը, յուրաքանչյուրի ան­ վանումը նշելով. Ba(NO3)2, HNO2, CuOH, Na2O, K2CO3, H2SiO3, CaSiO3, J2O7, LiOH, HCl, NH4OH, Fe(OH)2, Fe(OH)3, ZnSO4, CO2, Ca3(PO4)2, H2SO3:
  • Հիմքեր-CuOH, H2SiO3, , NH4OH, Fe(OH)2, Fe(OH)3, LiOH
  • Թթուներ- HNO2, H2SO3, H2SiO3, HCl
  • Աղեր – Ba(NO3)2, Ca3(PO4)2, ZnSO4, K2CO3

Գրե՛ք հետեւյալ օքսիդներին համապատասխանող հիդրօքսիդների բանաձեւերն ու
անունները` Li2O, CaO, HgO, Al2O3, Cr2O3, MnO, Fe2O3:

Li2O-(Li+1),O(-2) Lio2

CaO-Ca (+2), O (-2)

HgO- Hg (+2), O (-2)

Al2O3-Al (+3),O (-2)

  • Ներկայացրե՛ք լիթիումի, նատրիումի, մագնեզիումի, բարիումի, ցինկի, պղնձի (II) եւ երկաթի (III) հիդրօքսիդների բանաձեւերը:
  • Որոշեք քիմիական տարրերի օքսիդացման աստիճանը ստորեւ բերված միացություններում.CO2, Al2O3, Li2O, CaO, MgO, P2O5, CuO

6.Գրե ́ք հետեւյալ աղերի քիմիական բանաձեւերը.
մագնեզիումի կարբոնատ, երկաթի (II) հիդրոկարբոնատ, երկաթի (III) սուլֆատ, կալցիումի հիդրոօրթոֆոսֆատ, մագնե­ զիումի հիմնային քլորիդ, կալցիումի քլորիդ: