Posted in Ֆիզիկա տանը դասարանում 8

Ռեզոնանս

Փետրվար

Դաս 16.    (15.02-19.02)

§22. Էներգիայի փոխակերպումները տատանողական շարժման ժամանակ:  

Ճոճանակի լրիվ մեխանիկական էներգիան հավասար է:
E=Eպ+Eկ

§23. Մաթեմատիկական և զսպանակավոր ճոճանակներ: Սեփական տատանումների պարբերությունը:

Տատանումների ընթացքում նրա պոտենցիալ էներգիան պարբերաբար փոխակերպվում է կինետիկ էներգիայի, իսկ կինետիկ էներգիան` պոտենցիալի։

§24. Ռեզոնանասի երևույթը:        

       

1. Որքան է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրիվ մեխանիկական էներգիան:

Շարժման արագացման և բարձրության նվազման դեպքում պոտենցիալ էներգիան նվազում է, իսկ շարժման դանդաղեցման և բարձրության մեծացման ընթացքում աճում է:

2.Էներգիայի ինչ փոխակերպումներ են  տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ:

3. Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի պոտենցիալ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

4. Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի կինետիկ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

Պետք է անդհատ ասզի կոմնակից ուժեր կամ մարմիներ։

5. Ինչպես կարելի է ստանալ չմարող տատանումներ:

6. Ինչ մեծություններից է կախված մաթեմատիկական ճոճանակի տատանումների պարբերությունը և ինչ մեծություններից  այն կախված չէ: Գրել բանաձևը:

Մաթեմատիկական ճոճանակի ազատ տատանումների պարբերությունը կախված է թելի l երկարությունից և ազատ անկման g արագացումից:
T=2π√l/g

7. Ինչ մեծություններից է կախված զսպզնզկզվոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը: Գրել բանաձևը:

Զսպանակավոր ճոճանակը բնութագրվում է m զանգվածով և զսպանակի  k  կոշտությամբ, որոնցով էլ որոշվում է զսպանակից կախված բեռի ազատ տատանումների պարբերությունը։
T=2π√m/k

8. Որքան է ազատ անկման արագացումը ՝ հասարակածում, բևեռներում, Երևանում:

Հասարակածում g=9,7803 մ/վրկ², բևեռում՝ 9,83216 մ/վրկ², Երևանում 9,798 մ/վրկ²

9. Ինչու են հարկադրական տատանումները չմարող:

Որովհետև թելից կախված գդիկն անընդատ շարժում Է ։

10. Ինչից է կախված հարկադրական տատանումների լայնույթը:

11. Ինչու են հարկադրական տատանումները չմարող:

12. Ինչից է կախված հարկադրական տատանումների լայնույթը:

13. Ինչ է ռեզոնանսը:

Հարկադրական տատանումների լայնույթի կտրուկ աճը կոչվում է ռեզոնանս:

Posted in Ֆիզիկա տանը դասարանում 8

Իմպուլսի և ուժի կապը

Ըստ Նյուտոնի երկրորդ օրենքի, մասնիկի իմպուլսի փոփոխությունը հավասար է նրա վրա ազդողF ուժին[1]F = \frac{dp }{d t}:

Եթե զանգվածը հաստատուն է, ապաF = m\frac{dv}{d t} = m a,

այնպես որ ուժը հավասար է զանգվածի և արագացման արտադրյալին[1]:

Իմպուլսի պահպանման օրենքը

Նյուտոնի օրենքներից բխում է, որ փակ համակարգի արդյունարար իմպուլսը հաստատուն մեծություն է։ Ենթադրենք ունենք միմյանց հետ փոխազդող երկու մասնիկ։ Ըստ Նյուտոնի երրորդ օրենքի, դրանց վրա ազդող ուժերը հավասար են և հակառակ են ուղղված։ Ըստ առաջին օրենքի, {\displaystyle F_{1}=dp_{1}/dt} և {\displaystyle F_{2}=dp_{2}/dt} : Այդտեղից \frac{d p_1}{d t} = - \frac{d p_2}{d t},

կամ \frac{d}{d t} \left(p_1+ p_2\right)= 0:

Եթե մասնիկների արագությունները նշանակենք{\displaystyle u_{1},u_{2}} փոխազդեցությունից առաջ և {\displaystyle v_{1},v_{2}}՝ հետո, ապաm_1 u_{1} + m_2 u_{2} = m_1 v_{1} + m_2 v_{2}:

Իմպուլսի պահպանման օրենքը կախված չէ փոխազդեցության ուժի բնույթից։

Posted in Ֆիզիկա տանը դասարանում 8

Ազատ անկում: Ազատ անկման արագացում:Հավասարաչափ շարժում շրջանագծով:

1.Ձևակերպել Գալիլեյի օրենքը:

Բոլոր մարմինները երկրի ձգողության ազդեցությամբ ընկնում են նույն արագացմամբ։

2.Որ երևույթն են անվանում ազատ անկում:

Մարմինների անկումը, որը տեղի է ունենում միայն Երկրի ձգողության ազդեցությամբ, կոչվում է ազատ անկում:

3.Ինչպես կարելի է համոզվել, որ ազատ անկումը հավասարաչափ արագացող է:

Գալիլեո Գալիլեյը, ուսումնասիրելով Պիզա քաղաքում գտնվող թեք աշտարակից ընկնող մարմինների շարժումը, եզրակացրեց,  որ բոլոր մարմինները Երկրի ձգողության ազդեցությամբ ընկնում են նույն արագացմամբ:

4.Նկարագրել  Գալիլեյի օրենքի ճշմարտացիությունը հաստատող փորձերը:

 Գալիլեյի օրենքի ճշմարտացիությունն ապացուցելու համար վերցնում են մոտ 1 մ երկարությամբ ապակե խողովակ, որը մի կողմից փակ է, իսկ մյուս կողմից ծորակ ունի, և որի մեջ դրված են կապարե գնդիկ, խցան և փետուր: Սկզբում  խողովակը պահում են ուղղաձիգ դիրքով , հետո այն արագ շրջում են 180°-ով: Այնուհետև պոմպով օդը հանում են խողովակից և կրկին շրջում այն: Այս անգամ արդեն բոլոր երեք մարմինները ընկնում են միաժամանակ, ինչը և վկայում է, որ բոլոր մարմինները շարժվում են նույն արագացմամբ:

5.Ինչի է հավասար ազատ անկման արագացումը և ինչպես է այն ուղղված:

v=gt

6.Գրել  ազատ անկման բանաձևերը:

v=gt

h=gt

7.Որ շարժումն են անվանում   շրջանագծային հավասարաչափ շարժում:

Կորագիծ շարժումը, որի դեպքում մարմնի հետագիծը շրջանագիծ է, կոչվում է շրջանագծային շարժում: 

8.Ինչ ուղղություն և մեծություն ունի արագությունը շրջանագծային հավասարաչափ շարժման դեպքում: Բերել օրինակներ:

Մարմնի շաժման ակնթարթային արագության ուղղությունը համընկնում է այդ կետով շրջագծին տարված շոշափողին։Սղոցով մետաղ կտրելիս արձակվող կայծերի հետագծերն էլ են նույնը՝ պոկվելու կետում շոշափողի ուղղությամբ

9.Ինչ է պտտման պարբերությունը:

Պարբերական նշանակում է ժամանակի ընթացքում կրկնվող, իսկ այն ժամանակամիջոցը, որից հետո կրկնվում է տվյալ երևույթը, անվանում են պարբերություն:

10.Ինչ է պտտման հաճախությունը,և որն է նրա միավորը: 

Այն ժամանակամիջոցը, որի ընթացքում շրջանագծային հավասարաչափ շարժում կատարող մարմինը կատարում է մեկ լրիվ պտույտ, կոչվում է պտտման պարբերություն:Պտտման պարբերությունը սովորաբար նշանակում են T տառով

11.Գրել և բացատրել պտտման պարբերության և հաճախության կապնարտահայտող բանաձևը:

Պտտման պարբերությունը որոշելու համար անհրաժեշտ է N թվով պտույտներ կատարելու վրա ծախսված ժամանակը բաժանել պտույտների թվի վրա. 

T=tN 

Posted in Ֆիզիկա տանը դասարանում 8

§ 2. Հավասարաչափ արագացող շարժում: Արագացում:

1.Որ անհավասրաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող:

Մարմնի շարժումը կոչվում է հավասարաչափ արագացող, եթե այդ շարժման արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում փոփոխվում է նույն չափով։

3. Որ ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ արագացող շարժման արագացում:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը, որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը, կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարչման արագացում։

4.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը: Որն է արագացման միավորը, և ինչպես է այն սահմանվում: Գրել բանաձևը:

Արագացումը սովորաբար նշանակում են a տառով(լատիներեն «ակսելերատիո» արագացում բառից)։ Եթե մարմնի արագությունը աճելով 0-ից, t ժամանակի ընթացքում հավասարվում է v-ի, ապա 

a=v/t

5.Ինչպես է ուղղված հավասարաչափ արագացող շարժման արագացումը  երբ՝

ա. մարմինը շարժումն սկսում է դադարի վիճակից,

բ. մարմնի արագությունը, նվազելով դառնում է զրո:

6.Հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը:

V=s/t S=vt

7.Հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևը,:

V=at S=vt

8.Որքան է հավասարաչափ շարժման արագացումը:

Հավասարաչափ շարժման արագացումը 0 է։